W dniu 21 listopada 2024 roku ZG NSZZ FSG otrzymał pisemną odpowiedź na zgłoszone postulaty w kwestii:
1. zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy SG,
2. zmiany w przepisach dotyczących urlopu dodatkowego,
3. zmiany przepisów w zakresie podwyższenia funkcjonariuszom SG kwoty diety przeznaczonej na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia do wysokości 400% kwoty, tj. do wysokości 180 zł w przypadku funkcjonariuszy delegowanych do wykonywania zadań w ramach wsparcia w placówkach SG ochraniających odcinek granicy państwowej z Federacją Rosyjską, Republiką Białorusi oraz Ukrainą, a także delegowanych w celu wykonywania zadań w placówkach SG ochraniających odcinek granicy państwowej, na której kontrola graniczna osób została przywrócona tymczasowo.
Poniżej treść pisma MSWiA do ZG NSZZ FSG
Pełnomocnik Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do spraw współpracy
ze związkami zawodowymi
Sekretarz Stanu
Wiesław Szczepański
DPP-WNSG.0784.7.2024
Warszawa, 20 listopada 2024 r.
Pan Marcin Kolasa
Przewodniczący Zarządu Głównego
Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego
Funkcjonariuszy Straży Granicznej
Szanowny Panie Przewodniczący,
w odpowiedzi na korespondencję elektroniczną z dnia 18 listopada 2024 r.
w sprawie postulatów związkowych dotyczących:
1. zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy SG,
2. zmiany w przepisach dotyczących urlopu dodatkowego,
3. zmiany przepisów w zakresie podwyższenia funkcjonariuszom SG kwoty
diety przeznaczonej na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia do
wysokości 400% kwoty, tj. do wysokości 180 zł w przypadku
funkcjonariuszy delegowanych do wykonywania zadań w ramach wsparcia
w placówkach SG ochraniających odcinek granicy państwowej z Federacją
Rosyjską, Republiką Białorusi oraz Ukrainą, a także delegowanych w celu
wykonywania zadań w placówkach SG ochraniających odcinek granicy
państwowej, na której kontrola graniczna osób została przywrócona
tymczasowo,
uprzejmie informuję, co następuje.
Ad. 1
Odnosząc się do postulatu zmiany przepisów dotyczących uchylenia przepisów
ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (zw. dalej ustawą o Straży
Granicznej), dotyczących przesłanek negatywnych mianowania na wyższe
stanowisko służbowe (art. 37e ust. 1 pkt 3), udzielania wyróżnień (art. 91 ust. 1b
pkt 1), przyznania świadczenia motywacyjnego (art. 117d ust. 6 pkt 2), mając na
uwadze zakres zmian przedstawionych przez Pana Przewodniczącego, MSWiA
zwróciło się do Komendanta Głównego Straży Granicznej z prośbą
o ustosunkowanie się do zgłoszonych postulatów.
W opinii Komendy Głównej Straży Granicznej dyspozycja art. 37e ust. 1 pkt 3
ustawy stanowisko służbowe. Zatem przepis ten nie obliguje przełożonego właściwego
w sprawach osobowych do mianowania na wyższe stanowisko służbowe. Ponadto
istotne jest, że norma ta jedynie czasowo „zawiesza” ewentualne mianowanie
funkcjonariusza na wyższe stanowisko służbowe w sytuacji gdy wszczęte zostało
wobec niego postępowanie karne lub dyscyplinarne.
Podkreślenia również wymaga, że mianowanie funkcjonariusza na wyższe
stanowisko służbowe jest formą wyróżnienia w związku z wzorowym
wykonywaniem obowiązków służbowych, wykazywaniem przez funkcjonariusza
szczególnych osiągnięć w służbie, wykonywaniem zadań wykraczających poza
zwykłe obowiązki służbowe. Natomiast wszczęcie postępowania dyscyplinarnego
następuje w przypadku gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przez
funkcjonariusza czynu stanowiącego przewinienie dyscyplinarne, tj. podejrzenie
naruszenia dyscypliny służbowej lub nieprzestrzegania zasad etyki zawodowej.
W tym stanie rzeczy wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec
funkcjonariusza, do czasu jego zakończenia, kłóci się z istotą mianowania na wyższe
stanowisko służbowe oraz z przesłankami uzasadniającymi mianowanie na wyższe
stanowisko służbowe.
W kontekście powyższego nie można zgodzić się ze stanowiskiem,
że funkcjonariusz, któremu wszczęto postępowanie dyscyplinarne lub karne został
pozbawiony przysługującego mu awansu. Ponownego zauważenia wymaga,
iż ustawodawca przewidział możliwość mianowania funkcjonariusza na wyższe
stanowisko służbowe. Zatem skoro w przepisie przewidziano fakultatywność
mianowania, to nie można mówić, że pozbawiono funkcjonariusza prawa. Istotne
jest również, że przełożony właściwy w sprawach osobowych podejmując decyzje
w przedmiotowej sprawie, kieruje się między innymi oceną wywiązywania się
z obowiązków służbowych.
Wskazać należy, że podobne rozwiązania w zakresie negatywnej przesłanki do
mianowania na wyższe stanowisko służbowe zawarte są m.in. w ustawie z dnia
6 kwietnia 1990 r. o Policji (art. 34 ust. 4 pkt 2) oraz w rozporządzeniu wydanym na
podstawie art. 159 ust. 5 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa.
Analogicznie należy odnieść się do udzielania wyróżnień, o których mowa w art. 91
ust. 1 ustawy o Straży Granicznej. Przepis ust. 1a w art. 91 ww. ustawy zawiera
otwarty katalog przesłanek precyzujących w jakich przypadkach można udzielić
funkcjonariuszom tych wyróżnień. W świetle powyższego wszczęcie postępowania
karnego lub dyscyplinarnego wobec funkcjonariusza, do czasu jego zakończenia,
kłóci się z przesłankami wymienionym w art. 91 ust. 1a ustawy o Straży Granicznej.
W przypadku natomiast udzielania wyróżnień analogiczne rozwiązanie przewiduje
rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 grudnia
2018 r. w sprawie wyróżnień w Służbie Ochrony Państwa (§ 2 pkt 1), natomiast
w przypadku wyróżnienia w postaci przedterminowego mianowania na wyższy
stopień policyjny, o którym mowa w art. 87 ust. 1 pkt 4 ustawy o Policji,
zastosowanie ma również przepis art. 48 ust. 5 tej ustawy.
W odniesieniu do zasad przyznawania że tożsamy przepis w zakresie świadczenia motywacyjnego przewidziany został
w ustawach: o Policji, o Państwowej Straży Pożarnej, o Służbie Ochrony Państwa,
a także w pozostałych służbach spoza resortu spraw wewnętrznych, w których
przysługuje świadczenie motywacyjne. Obecne rozwiązanie mają więc charakter
systemowy. Ewentualne podjęcie działań legislacyjnych wymagałoby zatem
dokonania spójnych zmian w odniesieniu do wszystkich formacji i nie mogłoby
polegać na prostym usunięciu wskazanej przez Pana Przewodniczącego przesłanki,
lecz raczej na wprowadzeniu mechanizmu rekompensaty w przypadku stwierdzenia
braku winy w toczącym się postępowaniu. Ewentualne zmiany w tym zakresie
mogłyby być podjęte w przypadku szerszych zmian pragmatyk poszczególnych
służb w obszarze praw i obowiązków funkcjonariuszy.
Ad. 2
W odniesieniu do postulatów dotyczących podjęcia prac legislacyjnych
zmierzających do zmiany przepisu art. 87b ust. 6 ustawy o Straży Granicznej,
dotyczącego przysługującego funkcjonariuszom urlopu dodatkowego za służbę
pełnioną w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia
uprzejmie informuję, że powyższy postulat zostanie poddany dalszej analizie
w resorcie spraw wewnętrznych i administracji.
Ad. 3
Odnosząc się do postulatu zmiany przepisów w zakresie podwyższenia
funkcjonariuszom SG kwoty diety przeznaczonej na pokrycie zwiększonych
kosztów wyżywienia do wysokości 400% kwoty, tj. do wysokości 180 zł
w przypadku funkcjonariuszy delegowanych do wykonywania zadań w ramach
wsparcia w placówkach SG ochraniających odcinek granicy państwowej z Federacją
Rosyjską, Republiką Białorusi oraz Ukrainą, a także delegowanych w celu
wykonywania zadań w placówkach SG ochraniających odcinek granicy państwowej,
na której kontrola graniczna osób została przywrócona tymczasowo, uprzejmie
informuję, że w resorcie spraw wewnętrznych i administracji w 2023 r.
przygotowany został projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji zmieniającego rozporządzenie w sprawie należności funkcjonariuszy
Straży Granicznej za podróże służbowe, przeniesienia lub delegowania. Zgodnie z tym
projektem, w celu zwiększenia motywacji finansowej wskazanej grupy
funkcjonariuszy oraz zrekompensowania utrudnionych warunków ich służby,
zaproponowano podwyższenie kwoty diety przeznaczonej na pokrycie
zwiększonych kosztów wyżywienia do wysokości 400% kwoty określonej w
przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.
– Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), tj. do wysokości 180 zł (na wzór zmian
wprowadzonych w odniesieniu do żołnierzy SZ RP).
W ramach ówcześnie prowadzonych uzgodnień wewnątrzresortowych projektu
ww. rozporządzenia zwiększenie stawki diety o 400%, tj. z kwoty 45 zł do kwoty
180 zł. wzbudziło istotne wątpliwości, co w konsekwencji spowodowało, iż
ówczesne e Kierownictwo MSWiA odstąpiło od dalszego procedowania ww.
projektu.
Jak podnoszono wtedy, taka zmiana może spowodować niezadowolenie wśród
funkcjonariuszy służących „na stałe” w Placówkach Straży Granicznej na granicy
wschodniej, którzy nie otrzymują diet, bowiem miejsce pełnienia służby jest ich
miejscem zamieszkania. Ponadto rozwiązania te mogłyby doprowadzić do sytuacji,
w której delegowany funkcjonariusz przykładowo na okres 30 dni otrzymałby dietę
w łącznej wysokości 5 400 zł (30 dni x 180 zł), co niejednokrotnie stanowiłoby
wysokość otrzymywanego przez niego uposażenia. Wejście w życie
projektowanych regulacji wymagałoby więc zwiększenia limitu wydatków Straży
Granicznej na ten cel, które to zwiększenie pozostaje w gestii Ministra Finansów.
Jednocześnie informuję, że aktualnie, w ramach prac Zespołu do spraw poprawy
warunków pełnienia służby przez funkcjonariuszy służb podległych ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych, trwają prace
nad opracowaniem propozycji rozwiązań prawnych i organizacyjnych dotyczących
systemu uposażeń funkcjonariuszy służb, a także świadczeń, równoważników
pieniężnych, ekwiwalentów oraz innych należności wypłacanych funkcjonariuszom
służb.
Z poważaniem
Wiesław Szczepański
Sekretarz Stanu
Pełnomocnik Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do spraw współpracy
ze związkami zawodowymi
(podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym)
