15 stycznia 2019 r. Rzecznik Praw Obywatelskich organizuje debatę „Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji w służbach mundurowych”.
Specyfika służb mundurowych powoduje, że są one instytucjami zhierarchizowanymi, hermetycznymi, o silnych strukturach pionowego podporządkowania. To wszystko sprawia, że realia służby stwarzają potencjalne zagrożenie naruszania, a nawet łamania wolności i praw. Istnienie wewnętrznych procedur antymobbingowych i antydyskryminacyjnych pozwala na obiektywne wyjaśnienie nieprawidłowego zachowania oraz podjęcie adekwatnych decyzji kadrowych. Funkcjonariusze i żołnierze są zatrudnieni w ramach stosunku służbowego i zasady obowiązujące pracowników w systemie powszechnym nie mają do nich zastosowania. W przypadku wystąpienia zjawiska mobbingu czy dyskryminacji funkcjonariusze/żołnierze mogą oni dochodzić swoich praw na drodze sądowej odpowiednio – z tytułu naruszenia dóbr osobistych, względnie w przypadku dyskryminacji ze względu na płeć, w tym molestowania seksualnego – z tytułu naruszenia zasady równego traktowania (ustawa o równym traktowaniu). Sprawę dodatkowo komplikuje hierarchia służbowa i obowiązek załatwiana spraw wynikających ze stosunku służbowego drogą służbową.
Co do zasady, sprawy dotyczące nawiązania i rozwiązania stosunku służbowego załatwiane są w drodze decyzji administracyjnej. Pozostałe sprawy osobowe należą do spraw wewnętrznych, załatwianych drogą służbową. Przekładając powyższe na swobodę dysponowania funkcjonariuszem/żołnierzem, wynikającą z natury stosunku służbowego, ewentualne zarzuty mobbingu/dyskryminacji mogą dotyczyć właśnie tych spraw wewnętrznych tzn. np. czasowego delegowania do pełnienia służby w innej miejscowości. Istnieje zatem niebezpieczeństwo, że mundurowi będą wykorzystywali tę procedurę do pominięcia drogi służbowej i blokowania rozkazów z którymi się nie zgadzają, co z kolei może kolidować z interesem danej służby. Z drugiej jednak strony przełożeni mogą nadużywać dostępnych im narzędzi kadrowych w celu wpływania na „problematycznych” funkcjonariuszy/żołnierzy, argumentując takie decyzje interesem służby czy potrzebami Sił Zbrojnych. W jaki sposób pogodzić interes służby z interesem jednostki, czy możliwe jest wyjaśnienie wątpliwości zanim dojdzie do eskalacji konfliktu?
Celem panelu jest odpowiedź na pytanie czy realne jest stworzenie uniwersalnej procedury uwzględniającej specyfikę każdej grupy zawodowej oraz jak i kogo szkolić z problematyki dyskryminacji i mobbingu.
Informujemy, że debata będzie transmitowana internetowo („na żywo”). Link do transmisji dostępny będzie na stronie internetowej www.rpo.gov.pl w dniu debaty tj. 15 stycznia 2019 r.
Aktualnie informacja pod adresem: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/zapraszamy-na-debate-przeciwdzialanie-mobbingowi-i-dyskryminacji-w-sluzbach-mundurowych?fbclid=IwAR1jNikHsluZv0b2Xy3EZP21Jd8SC4jQVKEmMSw7St216jSChaGV5PFMhXM
Program debaty: Zaproszenie15_01
Chętnych do uczestnictwa w debacie prosimy o kontakt z biurem Zarządu Oddziałowego.
