Warszawa, dn. 13 grudnia 2015 r.
Opinia prawna
Zagadnienie prawne:
1. Czy pracodawca może objąć podwyżką wynagrodzenia członków korpusu służby cywilnej, którzy posiadają maksymalny mnożnik w danym przedziale punktowym, a także członków korpusu służby cywilnej, którzy posiadają mnożnik przekraczający dany przedział punktowy?
2. Czy w przypadku objęcia jednorazowo w/w podwyżką pracodawca jest obowiązany do zmiany Tabeli przyporządkowania stanowisk służby cywilnej w Komendzie Głównej Straży Granicznej do przedziałów punktowych i odpowiadających im wartości punktowych oraz mnożników kwoty bazowej w KGSG, (zwana dalej Tabelą)?
3. Kto powinien podjąć inicjatywę w zakresie dokonania zmiany w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2010r., które to rozporządzenie określa zakres wynagradzania pracowników nieobjętych mnożnikowym systemem wynagradzania i mających maksymalną stawkę wynagrodzenia, a którym pracodawca chciałby podwyższyć wynagrodzenie?
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 21 listopada 2008r. o służbie cywilnej (Dz.U.2014.1111 j.t. ), zwana dalej ustawą o służbie cywilnej
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2009r. w sprawie określania stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej (Dz. U. 2009r., Nr 211, poz. 1630 z późn. zm.), zwane dalej Rozporządzeniem
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2010r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek (Dz. U. 2010r., Nr 27, poz. 134 z późn. zm. ), zwane dalej Rozporządzeniem Rady Ministrów
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t.), zwana dalej Kodeksem pracy
Konstytucja Rzeczypospolite Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. 1997r., Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), zwana dalej Konstytucją
Rozstrzygniecie:
Na wstępie wskazać należy, iż zgodnie z zapisami z art. 84 ustawy o służbie cywilnej kształtowanie polityki płacowej w urzędzie opiera się o wyniki wartościowania. Wartościowaniu podlega każde stanowisko pracy, a nie osoba na nim zatrudniona, gdyż liczba punktów uzyskanych w wyniku wartościowania stanowi podstawę zakwalifikowania danego stanowiska pracy do odpowiedniego przedziału punktowego. Ponadto przepisy zarządzenia nakładają na każdego pracodawcę obowiązek wydania zarządzenia wewnętrznego, w którym określi zasady dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy. W zarządzeniu takim trzeba wskazać szczegółowo jakie zasady obowiązują w związku z dokonywaniem opisów i wartościowaniem stanowisk pracy w danym urzędzie.
Wynagrodzenie zasadnicze przypisane do zajmowanego stanowiska pracy oraz dodatek służby cywilnej są ustalane w systemie mnożnikowym, a ich wysokość, określona w złotych, zależy od iloczynu kwoty bazowej (corocznie określanej w ustawie budżetowej) i mnożnika przypisanego danemu członkowi korpusu służby cywilnej (art. 85 i następne ustawy o służbie cywilnej). Do każdej z grup stanowisk przypisany jest inny mnożnik. Ostateczne wyniki wartościowania winny być zastosowane przy określaniu mnożników.
Przedział punktowy odpowiadający wartości punktowej i opisu stanowiska pracy został określony w Tabeli. Pracodawca w Tabeli przyjął jako maksymalną granicę niższe mnożniki aniżeli te wskazane przez ustawodawcę w Rozporządzeniu.
Wobec powyższego koniecznym jest dokonanie w pierwszej kolejności zmiany w Tabeli, tak aby wskazane w niej górne granice mnożników odpowiadały tym wskazanym w Rozporządzeniu. Poprzez tę zmianę podwyższeniu ulegną górne granice mnożników przewidziane dla członków korpusu służby cywilnej i osiągną maksymalny pułap wskazany w Rozporządzeniu. Takie działanie spowoduje możność dokonania podwyżek przez pracodawcę z górnej granicy mnożników wyrażonej w Tabeli do górnej granicy z Rozporządzenia.
Wobec powyższego uznać należy, iż przyznanie podwyżki tym pracownikom, którzy posiadają na chwilę obecną maksymalny mnożnik określony w Tabeli, przekroczy go. Aczkolwiek nie dojdzie do przekroczenia górnej granicy, która wyrażona jest w Rozporządzeniu i która zawarta będzie w Tabeli po jej zmianach, bowiem maksymalny nieprzekraczalny górny mnożnik określa Rozporządzenie i brak jest podstaw do jego przekroczenia. Tylko dokonanie zmiany Rozporządzenia w zakresie zmiany mnożników może spowodować ich modyfikację.
Odnosząc się zaś do kwestii związanych z umożliwieniem podwyższenia wynagrodzenia pracownikom, co do których nie stosuje się mnożnikowego systemu wynagradzania konieczna jest zmiana Rozporządzenia Rady Ministrów.
Inicjatywę w tym zakresie posiada zgodnie z art. 118 Konstytucji posłom (co najmniej 15 lub stała komisja sejmowa), Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Radzie Ministrów, a także grupie co najmniej 100 000 obywateli mających czynne prawo wyborcze. Również organizacje pozarządowe i związki zawodowe oraz właściwy minister posiadają uprawnienia do zgłaszania projektów.
Istotny jest fakt, iż zmienić rozporządzenie można rozporządzeniem późniejszym, które zostało wydane na podstawie tego samego, nadal obowiązującego przepisu upoważniającego.
Reasumując pracodawca, aby mógł objąć podwyżką członków korpusu służby cywilnej winien dokonać zmian w obowiązującej Tabeli przyporządkowania stanowisk służby cywilnej w Komendzie Głównej Straży Granicznej do przedziałów punktowych i odpowiadających im wartości punktowych oraz mnożników kwoty bazowej w KGSG, tak aby górne granice mnożników w niej zawartych odpowiadały tym maksymalnym dopuszczalnym przez Rozporządzenie. Zaś po osiągnięciu szczytowego pułapu na jego podstawie wprowadzić podwyżki.
