Na stronie Biuletynu Informacji Publicznej MSW ukazał się projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych zmieniającego rozporządzenie w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej.
Zgodnie z przedstawionym projektem rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 kwietnia 2014 roku
projekt rozporządzenia do pobrania w PDF 
Poniżej uzasadnienie do wskazanego projektu rozporządzenia
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych zmieniającego rozporządzenie w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej został opracowany przede wszystkim w związku ze stwierdzoną potrzebą ograniczenia do minimum, wyznaczonej przepisami ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U z 2011 r. Nr 116, poz. 675, z późn. zm.), liczby dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej, z jednoczesną zmianą nazw niektórych dodatków oraz zasad ustalania wysokości i przyznawania tych dodatków.
Konsekwencją wprowadzenia tych zmian będzie otrzymywanie przez funkcjonariuszy Straży Granicznej dodatków do uposażenia: za wysługę lat, za stopień, funkcyjnego, służbowego, morskiego, lotniczego. Proponowana liczba dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej wiąże się z przepisem art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, zgodnie z którym funkcjonariusze otrzymują także dodatki uzasadnione szczególnymi właściwościami, kwalifikacjami, warunkami lub miejscem pełnienia służby.
Rozwiązania proponowane w projektowanym akcie prawnym mają zatem na celu uproszczenie systemu uposażeń funkcjonariuszy, w którym – po dokonanych zmianach – oprócz składników uposażenia wymienionych w ustawie, funkcjonariusze otrzymywać będę tylko dwa dodatki (morski i lotniczy) uzasadnione szczególnymi właściwościami, warunkami oraz miejscem pełnienia służby.
W odniesieniu do dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej, projektowane rozporządzenie przewiduje wprowadzenie istotnych zmian dotyczących dodatku funkcyjnego oraz dodatku służbowego.
Stosownie do rozwiązań w przyjętych w projekcie, uproszczenie obowiązującego sposobu ustalania wysokości dodatków funkcyjnych i dodatków służbowych polegać będzie na odstąpieniu od zaliczania poszczególnych stanowisk służbowych do określonych dla każdego ze stanowisk przedziału kategorii dodatku funkcyjnego albo służbowego, a następnie przyznawania jednej z kategorii dodatku w tym przedziale i wynikającej z tej kategorii określonej w tabeli wartości mnożnika kwoty bazowej, która odniesiona do kwoty bazowej pozwala na ustalenie należności z tytułu dodatku funkcyjnego albo służbowego. W miejsce dotychczasowego systemu ustalania indywidualnych wysokości tych dodatków, w projekcie przewiduje się przyznawanie funkcjonariuszom dodatku funkcyjnego albo służbowego, którego wysokość stanowić będzie określony procent podstawy ustalenia tych dodatków, zwanej „podstawą naliczenia”. Zgodnie z projektem, podstawę naliczenia stanowić ma suma przysługującego funkcjonariuszowi uposażenia zasadniczego wynikającego z grupy uposażenia zasadniczego i dodatku za stopień etatowy do których zostało zaszeregowane dane stanowisko służbowe (stanowisko służbowe, na które funkcjonariusz został mianowany, powołany, albo stanowisko, na którym funkcjonariuszowi powierzono pełnienie obowiązków służbowych) albo uposażenie zasadnicze i stopień etatowy, do których funkcjonariuszowi zachowano prawo na podstawie art. 107 ustawy o Straży Granicznej.
Projektowane rozwiązanie w zakresie ustalania indywidualnych wysokości dodatków, o których mowa, wiąże się z potrzebą ściślejszego powiązania wysokości otrzymywanych przez funkcjonariuszy dodatków funkcyjnych i służbowych ze specyfiką zadań wykonywanych na poszczególnych stanowiskach służbowych, a także odniesienia ich wysokości do rangi danego stanowiska służbowego w hierarchii służbowej. Efektem wdrożenia proponowanej metody ustalania wysokości dodatków funkcyjnych i służbowych będzie zróżnicowanie podstawy naliczenia w zależności od rangi stanowiska w hierarchii służbowej. Tym samym przyznanie funkcjonariuszom dodatku funkcyjnego albo służbowego w wysokości stanowiącej np. 20 % podstawy naliczenia, oznaczać będzie tę samą kwotę dodatku na stanowiskach zaszeregowanych do tej samej grupy uposażenia zasadniczego i tego samego stopnia etatowego, natomiast jednakowa część podstawy naliczenia (np. 20%) stanowić będzie różne kwoty dla stanowisk służbowych o zróżnicowanym zaszeregowaniu do grup uposażenia zasadniczego i stopni etatowych.
W przypadku zaszeregowania stanowiska służbowego jednocześnie do dwóch stopni etatowych, do ustalenia podstawy naliczenia przewiduje się przyjęcie dodatku za wyższy stopień etatowy.
Stosownie do propozycji zawartych w projekcie, miesięczna wysokość dodatków przyznawanych funkcjonariuszom wynosić będzie:
– dodatku funkcyjnego powyżej 10 % do 80 % podstawy naliczenia, – dodatku służbowego powyżej i 10 % do 60 % podstawy naliczenia, z wyjątkiem dodatku służbowego dla funkcjonariuszy na stanowisku: kursant, dla którego to stanowiska dodatek służbowy wyniesie powyżej 10 % do 20 % podstawy naliczenia.
Indywidualna kwota dodatku funkcyjnego albo służbowego będzie zaokrąglana na zasadach dotychczasowych – do 10 groszy w górę. Proponowany sposób ustalania wysokości dodatków funkcyjnych i służbowych pozwoli na uniknięcie nieplanowanych skutków finansowych zmiany tego systemu — dzięki możliwości ustalenia nowej wysokości dodatku, uwzględniającej otrzymywane dotychczas dodatki oraz zwiększenia dodatku funkcyjnego/służbowego, z dokładnością do 10 groszy, nie zaś, jak obecnie, według ustalonego mnożnika kwoty bazowej w kategorii dodatku funkcyjnego albo służbowego wynikającej z tabeli.
Zróżnicowanie maksymalnej wysokości dodatku funkcyjnego i analogicznej wysokości dodatku służbowego wynika z potrzeby rozróżnienia stanowisk kierowniczych i pozostałych stanowisk służbowych, z punktu widzenia zakresu odpowiedzialności służbowej na stanowiskach kierowniczych, uwzględniając brak możliwości uzyskania przez funkcjonariuszy pełniących służbę na tych stanowiskach czasu wolnego w zamian za ponadnormatywny czas służby, a także element motywacji dla funkcjonariuszy do zajmowania stanowisk kierowniczych. Za przyjęciem wskazanych, granicznych wielkości dodatków funkcyjnych i dodatków służbowych przemawia także fakt, iż rozwiązania te od kilku lat z powodzeniem funkcjonują w systemie uposażeń policjantów.
Wobec przewidzianego w projekcie uchylenia tabel dodatku funkcyjnego i dodatku służbowego, w załącznikach nr 2 i 3 do projektu zostały określone stanowiska służbowe, których zajmowanie uprawnia funkcjonariuszy do otrzymywania odpowiednio dodatku funkcyjnego albo dodatku służbowego.
Przyjęte w projekcie założenie likwidacji zwiększeń dodatków funkcyjnych i służbowych ze wszystkich obowiązujących dotychczas tytułów, wynika z sygnalizowanej potrzeby uproszczenia systemu uposażeń poprzez ograniczenie liczby dodatków i ich zwiększeń. Projektowane rozwiązanie pozwoli docelowo na ściślejsze powiązanie wysokości otrzymywanego przez funkcjonariusza uposażenia z zakresem realizowanych zadań oraz jakością i efektami pełnionej służby, nie zaś głównie ze specyfiką tych zadań.
Wobec wątpliwości w zakresie istniejących w dotychczasowym stanie prawnym możliwości przyznawania funkcjonariuszowi nowej wysokości dodatku funkcyjnego albo służbowego, projekt zawiera przepisy umożliwiające przyznawanie dodatku funkcyjnego albo służbowego w nowej wysokości, wyższej albo niższej od należnej uprzednio, a także jego podwyższanie na stałe albo na czas określony, jak również obniżanie w związku z ustaniem przesłanek uzasadniających otrzymywanie przez funkcjonariusza dodatku funkcyjnego albo służbowego w dotychczasowej wysokości. Projektowane rozwiązania jednoznacznie określają podstawy prawne przyznawania funkcjonariuszowi nowej, wyższej albo niższej wysokości dodatku funkcyjnego/służbowego, a także czasowego podwyższania albo obniżania tych dodatków.
Ponadto projektowane zmiany dotyczą wprowadzenia dodatku morskiego w miejsce dotychczasowego dodatku za służbę na morzu, wprowadzenia dodatku lotniczego w miejsce dotychczasowych dodatków dla personelu latającego, dla bezpośredniej obsługi statków powietrznych oraz dodatku instruktorskiego, likwidacji albo utworzenia niektórych stanowisk służbowych, zmian zaszeregowania niektórych stanowisk do grup uposażenia zasadniczego i stopni etatowych, albo wyłącznie w zakresie zaszeregowania do stopni etatowych.
Wymienione wyżej zmiany mają na celu:
w przypadku dodatku lotniczego – ustalenie nowej, niższej wysokości dodatku za wykonywanie zadań na statkach powietrznych SG, w miejsce dodatku przysługującego określonej grupie funkcjonariuszy jedynie z tytułu liczby „wylatanych godzin”, tj. posiadanego indywidualnego nalotu ogólnego; projekt przewiduje także zniesienie jednorazowego dodatku za wykonanie w danym roku kalendarzowym co najmniej 40-godzinnego nalotu na statkach powietrznych Straży Granicznej — wobec faktu, iż wynika to z normalnego toku służby,
likwidację niektórych stanowisk służbowych, utworzenie nowych stanowisk służbowych albo zmianę nazwy istniejących stanowisk – adekwatnie do potrzeb występujących w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej,
zaszeregowanie niektórych stanowisk do nowych grup uposażenia zasadniczego i stopni etatowych, albo zaszeregowanie tylko do nowych stopni etatowych – celem zapewnienia obsady osobowej na tych stanowiskach o kwalifikacjach adekwatnych do realizowanych zadań, stosownie do oceny możliwości tej obsady z punktu widzenia posiadanych kadr.
Ujęte w projekcie przepisy przejściowe mają na celu przyjęcie zasady, aby uposażenie (we wszystkich składnikach) każdego z funkcjonariuszy Straży Granicznej pełniących służbę w dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia, w okresie działania przepisów przejściowych nie było mniejsze niż przed tym dniem. Dotyczy to zarówno skutków ograniczenia liczby dodatków do uposażenia funkcjonariuszy, likwidacji zwiększeń dodatków funkcyjnych i służbowych, jak też proponowanych zmian zaszeregowania stanowisk służbowych.
Wejście w życie rozporządzenia wyznaczono na dzień 1 kwietnia 2014 r. Wskazany termin określono z uwzględnieniem trwającego procesu reorganizacji Straży Granicznej, a także konieczności wprowadzenia w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej zmian organizacyjno-etatowych, wynikających z treści projektu.
Projekt został przedstawiony do opinii Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Straży Granicznej którego uwagi zostały częściowo uwzględnione.
W projekcie nie uwzględniono propozycji dodania do katalogu dodatków do uposażenia dodatku „graniczno-migracyjnego Celem projektu przedmiotowego rozporządzenia jest ograniczenie liczby dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej, z jednoczesną zmianą nazw niektórych dodatków oraz zasad ustalania wysokości i przyznawania tych dodatków. Wprowadzenie nowego dodatku stanowiłoby odstąpienie od przyjętej w projekcie zasady dotyczącej ograniczenia liczby dodatków do uposażenia, uzasadnionych warunkami albo miejscem pełnienia służby, jedynie do dodatków związanych ; środowiskiem pełnienia tej służby, w którym nie występują warunki naturalne dla funkcjonowania człowieka (przestrzeń powietrzna, środowisko morskie). Ponadto proponowany dodatek przysługiwałby większości funkcjonariuszy Straży Graniczni i wobec tego nie miałby charakteru motywacyjnego dla osób pełniących służbę w placówkach SG i dywizjonach SG.
Kolejna uwaga, która nie została uwzględniona, dotyczyła podwyższenia dodatku za wysługę lat, do wysokości 35% po 3 latach służby. W systemie prawnym występuje tylko jeden przypadek ustalania dodatku za wysługę lat w wysokości większe niż w przypadku funkcjonariuszy pozostałych służb. Dodatek ten, w wysokości 30% po 30 latach służby, przysługuj funkcjonariuszom Służby Więziennej. Przyznanie funkcjonariuszom Straży Granicznej prawa do dodatku za wysługę lat w wysokości 35% po 30 latach służby stanowiłoby ewenement w służbach mundurowych.
W projekcie rozporządzenia nie uwzględniono także propozycji wykreślenia w § 7 w ust. 5 pkt 2. Przyjęcie wskazanego rozwiązania mogłoby zostać uznane za pozostające w kolizji z upoważnieniem zawartym w art. 108 ust. 3 ustawy z dnia 1 października 1990 r. o Straży Granicznej. W myśl powołanej delegacji ustawowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych został zobligowany do określenia w drodze rozporządzenia, w szczególności warunków otrzymywania przez funkcjonariusz; SG dodatków do uposażenia oraz ich wysokości, uwzględniając okoliczności uzasadniające ich przyznanie oraz okresowe podwyższenie lub obniżenie. Zatem rezygnacja z przepisu stanowiącego podstawę obniżenia na czas określony dodatki funkcyjnego w związku ze zmniejszeniem zakresu obowiązków, nie wyczerpywałby powołanego upoważnienia ustawowego Proponowane brzmienie dotyczy przypadków obniżania omawianego dodatku w związku z wystąpieniem istotnej zmian; warunków służby, powodującej zmniejszenie zakresu obowiązków funkcjonariusza SG. Ma ono charakter fakultatywny v odróżnieniu od obligatoryjnego obniżania dodatku w przypadku niewywiązywania się przez funkcjonariusza SG z obowiązków służbowych.
Treść uzasadnienia pochodzi z projektu w/w rozp.
